Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej to ważna decyzja, która wpływa na to jak w przyszłości będzie funkcjonować dane przedsiębiorstwo. Zazwyczaj osoba, która myśli o otwarciu własnej firmy zakłada jednoosobową działalność gospodarczą. Warto najpierw sprawdzić, czy faktycznie będzie to najlepsza forma dla Ciebie. W Polsce jest wiele innych możliwości, dlatego przed podjęciem ostatecznej decyzji dobrze jest najpierw zapoznać się z wszystkimi możliwościami i zaczerpnąć porady w biurze rachunkowym lub u doradcy podatkowego. Na poniższym grafie możesz zobaczyć, że opcji jest aż dziewięć.

Otwierając własną firmę w Polsce stajemy przed decyzją, na jaką formę działalności się zdecydować. Do wyboru mamy kilka rodzajów form prawnych: jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną, spółki kapitałowe oraz spółki osobowe. Podstawowe różnice pomiędzy wyżej wymienionymi formami dotyczą m.in. rejestracji firmy, wysokości minimalnego kapitału potrzebnego do jej założenia, sposobu prowadzenia działalności (samodzielnie lub ze wspólnikami), form opodatkowania, rodzaju prowadzonej księgowości, formy reprezentacji firmy oraz odpowiedzialności za zobowiązania. Poniżej przedstawiona została krótka charakterystyka form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce uwzględniająca podstawowe różnice między nimi.

Działalność nierejestrowa, inaczej nazywana działalnością nierejestrowaną lub nieewidencjonowaną, to drobna działalność zarobkowa, która nie wymaga rejestracji firmy. Mogą ją wykonywać osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej i nie będą otrzymywały przychodów przekraczających 75% minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. Od lipca 2024 roku, wraz ze wzrostem płacy minimalnej, limit przychodów wynosi 3 225 zł miesięcznie. Jeśli go przekroczysz, twoja działalność zostanie uznana za działalność gospodarczą, którą trzeba zarejestrować w terminie 7 dni od momentu przekroczenia limitu. 

Co ważne, ten rodzaj działalności mogą podejmować również osoby niepełnoletnie. W tym przypadku należy jednak pamiętać o ograniczeniach wynikających z wieku – osoby między 13 a 18 rokiem życia, mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że niepełnoletni nie może np. samodzielnie zawierać umów ze swoimi kontrahentami na dostawę towarów czy sprzedaż produktów. Do tego będzie mu potrzebna zgoda przedstawiciela ustawowego – najczęściej rodzica lub kuratora.

Korzyści z działalności nierejestrowej: 

• brak konieczności zgłoszenia działalności w ewidencji przedsiębiorców - CEIDG, urzędzie skarbowym i GUS (nie będziesz potrzebować numerów identyfikacyjnych NIP i REGON),
• brak składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej,
• brak comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek,
• brak konieczności uiszczania podatku VAT (obejmie cię zwolnienie podmiotowe, ponieważ przychody z działalności nie przekroczą 200 tys. zł w skali roku; jeśli jednak sprzedajesz towary wymagające rejestracji do VAT,  podatek zapłacisz już od pierwszej transakcji),
• brak skomplikowanej księgowości, obowiązuje uproszczona ewidencja sprzedaży (możesz ją prowadzić w formie papierowej lub elektronicznej, na przykład w arkuszu kalkulacyjnym Excel).

Jeśli zastanawiasz się nad własną firmą i szukasz sposobu na dofinansowanie działalności, pierwsze kroki skieruj do Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu. Właśnie w tej instytucji możesz starać się o przyznanie dotacji na podjęcie własnej działalności gospodarczej. O ten rodzaj wsparcia mogą się ubiegać:

• bezrobotni (zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu),
• opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, nigdzie nie pracujący i poszukujący pracy,
• absolwenci centrów integracji społecznej,
• absolwenci klubów integracji społecznej.

Maksymalna kwota, o jaką możesz wnioskować, wynosi 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a więc 48 884,28 (dane za I kwartał 2024 r.). W tym roku poznański urząd ogłosił, że udzieli 457 dofinansowań o maksymalnej kwocie 30 000 zł.

Co najważniejsze dla przyszłego przedsiębiorcy, dotacja jest bezzwrotna i wypłacana z góry, oznacza to, że nie poniesiesz wydatków z własnej kieszeni i tym samym nie jesteś zobowiązany do posiadania własnego kapitału na starcie.

Trzeba pamiętać, że przed zgłoszeniem się o dofinansowanie należy spełnić kilka warunków. W pierwszej kolejności złożyć wniosek, za pomocą którego urząd będzie m.in. sprawdzał Twoje kwalifikacje i doświadczenie, oceni planowaną działalność oraz przyjrzy się stworzonej przez Ciebie kalkulacji kosztów.

Nie każdy rodzaj wsparcia będzie dotowany przez urząd. Jest kila form działalności wyłączonych z możliwości ubiegania się o dofinansowanie, mi.in.

• prowadzenie usług kurierskich bez współpracy z podmiotem będącym przewoźnikiem realizującym przesyłki pocztowe lub kurierskie,
• prowadzenie salonu gier hazardowych, zręcznościowych,
• prowadzenie działalności w zakresie przyjmowania zakładów gier losowych i zakładów wzajemnych w sieci internetowej,
• handel, w tym handel internetowy, napojami alkoholowymi, jeśli stanowią one jedyny asortyment handlowy,
• usługi wynajmu lokali, za wyjątkiem usług hotelarskich,
• hodowlę i handel w tym handel internetowy zwierzętami żywymi.

Otrzymanych środków nie będziesz mógł/mogła przeznaczyć m.in. na: bieżące koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, koszty związane z wynajmem lokalu (czynsz, dzierżawa) czy zakup lub rozbudowę nieruchomości.

Wnioskodawca, który otrzyma dofinansowanie jest zobowiązany do prowadzenia firmy przez okres co najmniej 12 miesięcy.

W Poznańskim Ośrodku Wspierania Przedsiębiorczości osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej i już prowadzące własne firmy mogą bezpłatnie uzyskać informacje jak założyć działalność gospodarczą – wybrać formę jej prowadzenia, określić profil przyszłej firmy, poznać źródła jej finansowania, dowiedzieć się jak przygotować biznesplan czy dokumentację niezbędną przy ubieganiu się o dotację lub pożyczkę na uruchomienie firmy. Ponadto można dowiedzieć się jakie są zasady poruszania się po rynku pracy - przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej, napisania dokumentów aplikacyjnych, a także szukania możliwości dokształcania się lub przekwalifikowania. Ośrodek prowadzi doradztwo specjalistyczne w zakresie prawa, księgowości i marketingu.

Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości to inicjatywa zmierzająca do rozwoju przedsiębiorczości wśród młodych Polaków. To największa sieć akademickich inkubatorów przedsiębiorczości świadczących usługi proinnowacyjne. 

Anioły Biznesu to prywatni inwestorzy, którzy wspierają dobrze rokujące nowo powstające firmy. Dostarczają młodym i rozwijającym się firmom kapitał, a także wspierają w wielu innych obszarach. Często pełnią funkcję mentorów i korzystają ze swojego doświadczenia w biznesie, by wspomóc firmę w decyzjach dotyczących strategii biznesowej, zarządzania, marketingu czy strategii rozwoju produktu. Ponadto posiadają szeroką sieć kontaktów w różnych branżach, co może pomóc w nawiązywaniu ważnych relacji biznesowych, odnalezieniu potencjalnych partnerów czy klientów.

Bank Gospodarstwa Krajowego realizuje program Pierwszy biznes - Wsparcie w starcie. Studenci, absolwenci i bezrobotni w mogą otrzymać wsparcie finansowe w formie niskooprocentowanej pożyczki na założenie własnego biznesu.

Polska Agencja Inwestycji i Handlu swoją ofertę kieruje do osób, które zamierzają założyć własną firmę po powrocie do Polski z zagranicy. Oferuje pomoc konsultantów i ekspertów Zagranicznych Biur Handlowych (ZBH) oraz udział w grantowym programie Polskie Mosty Technologiczne. Daje możliwość przedstawienia swojej oferty na międzynarodowych targach za sprawą Branżowych Programów Promocji.

Fundusze poręczeń kredytowych są instytucjami o charakterze non profit. Świadczą pomoc finansową w formie poręczeń dla małych firm nieposiadających wystarczającej historii kredytowej lub wymaganych przez bank zabezpieczeń.  

Informacje o programach operacyjnych, funduszach strukturalnych są umieszczone na stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, w portalu funduszy europejskich, a przede wszystkim na stronach właściwych urzędów marszałkowskich. 

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości to instytucja, która prowadzi w Polsce działania ukierunkowane na wsparcie przedsiębiorczości w celu jak najlepszego dotarcia do osób lub podmiotów gospodarczych zainteresowanych otrzymaniem wsparcia.  We wszystkich województwach zostały powołane Punkty Konsultacyjne. W punktach tych można uzyskać informacje m.in. o funduszach unijnych skierowanych do przedsiębiorców oraz otrzymać kompleksową pomoc w wypełnieniu dokumentów niezbędnych do skorzystania z nich.