KOMPETENCJE DORADCY ZAWODOWEGO

• komunikatywność,
• szacunek dla autonomii ucznia,
• wzbudzanie zaufania, dyskrecja, empatia,
• operatywność, przedsiębiorczość, otwartość na zmiany,
• umiejętność współpracy,
• świadomość własnych ograniczeń w zakresie udzielania pomocy. 

Korzyści wynikające z działalności doradcy zawodowego w szkole.  

Dla indywidualnych odbiorców:

• łatwy dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej – dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców,
• poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
• świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe,
• ułatwienie wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy,
• świadomość konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej,
• mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły, a potem pracy jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.

Dla szkół:

• realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w ramowych statutach szkół oraz centrów kształcenia praktycznego i centrów kształcenia ustawicznego,

Dla innych podmiotów edukacyjnych:

• uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy,
• możliwość zatrudnienia nauczyciela przygotowanego do prowadzenia orientacji zawodowej dzięki wprowadzeniu stanowiska szkolnego doradcy zawodowego – stabilizacja kadry podejmującej te działania na terenie placówek.

Dla państwa i władz lokalnych:

• zwiększenie świadomości społecznej, dotyczącej konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki,
• podejmowanie właściwych decyzji, efektywnie przeciwdziałających bezrobociu,
• zapewnienie powszechności i dostępności usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej.

Dla pracodawców:

• zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.

KOMPETENCJE DORADCY ZAWODOWEGO NIEZBĘDNE DO ŚWIADCZENIA POMOCY NA WYSOKIM POZIOMIE JAKOŚCI

Umiejętność komunikacji w procesie poradniczym:

• umiejętność uważnego, aktywnego słuchania,
• umiejętność rozpoznawania werbalnych i pozawerbalnych odczuć ucznia,
• wewnętrzna umiejętność słuchania samego siebie,

EMPATIA – zasadniczy czynnik kontaktu z uczniem!

• słuchanie ucznia, rozumienie ucznia i jego problemów (komunikowanie uczniowi, że jest rozumiany),
• komunikowanie uczniowi tego rozumienia (aby mógł rozwijać rozumienie siebie i podejmować na tej podstawie różne działania)
• empatia jako narzędzie do utrzymania uwagi ucznia na najbardziej istotnych obszarach rozmowy.

Sztuka sondowania i podsumowywania:

• pomaganie uczniowi w dostrzeżeniu, nazwaniu, zanalizowaniu i wyjaśnieniu pewnych zagadnień (aby mógł zrobić kolejny krok na drodze do zaplanowania ścieżki edukacyjno – zawodowej),
• pomaganie uczniowi w uzyskaniu większej jasności sytuacji, wypełnieniu brakujących elementów,
• zbieranie uzyskanych informacji w celu zobaczenia przez ucznia własnej sytuacji w szerszej perspektywie.

• umiejętność zachęcania ucznia do opowiadania o problemach oraz ich analizowania, a także do przełamywania barier,
• sprawność w pomaganiu uczniom w stawianiu wyzwań samym sobie, zmienianiu ograniczających ich zachowania oraz w odnajdywaniu motywacji do pokonywania własnych słabości,
• umiejętność dawania fachowych wskazówek do stawiania sobie wyzwań przez ucznia,
• umiejętność doprowadzenia ucznia do określenia jego rzeczywistych potrzeb i aspiracji w perspektywie przyszłości, a następnie wskazanie na możliwości realizacji jego celów.

Opracowanie:

(na podst. G. Egan, Kompetentne pomaganie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002) 

Elżbieta Swat-Padrok